نقش دين در زندگى اجتماعى انسان‏

تعريف دين

هر چند به دليل تفاوت هاى فراوانى كه اديان مختلف دارند، ارايه يك تعريف جامع از دين كار آسانى به نظر نمى رسد، برخى از جامعه شناسان با شناسايى وجوه مشترك اديان سعى كرده اند به تعريف قابل قبولى در اين زمينه دست يابند. بر اين اساس، آقاى «تايلور» دين را اعتقاد به موجودات روحانى تعريف كرده، ولى «دوركيم» آن را غير قابل قبول دانسته و دين را يك نظام يكپارچه از عقايد و اعمالى دانسته است كه به اشياء مقدس مربوط مى شوند؛ عقايد و اعمالى كه معتقدان خود را در يك اجتماع اخلاقى كه كليسا ناميده مى شود، گردآورده و متحد مى سازد.(1)
البته اين گونه تعاريف نمى توانند گوياى همه واقعيت دين باشند. علامه طباطبايى با عنايت به اسلام، دين را چنين تعريف مى كند:
دين عبارت است از مجموعه اى مركب از معارف مربوط به مبدأ و معاد و قوانين اجتماعى (عبادات و معاملات)كه از طريق وحى و نبوت اخذ مى شود.(2)
بنابراين، دين يك برنامه جامع است كه همه ابعاد وجودى انسان و گستره حيات او را در بر مى گيرد.
به طور كلى، اركان دين عبارتند از: اعتقادات، ارزش ها و احكام عملى. هر دينى داراى اين سه ساحت مى باشد، ولى به دليل ساختار برخى اديان (از جمله يهوديت و مسيحيت)، در حوزه شريعت سعه و ضيق وجود دارد.